tuncmatik CHARGE
UPS kesintisiz güç kaynağı anlamına gelir. Açılımı ise Uninterruptible Power Supply şeklindedir. Sunucular, bilgisayarlar, ağ ekipmanları gibi elektronik cihazların ani kesinti durumlarında veya düşük gerilim halinde zarar görmemesi için bu cihazlar kullanılır. UPS cihazları öncelikle şebekeden gelen elektriğin batarya sistemlerine yollanmasını sağlarlar. Elektrik burada depolanır ve gerekli olması halinde bu depolardan cihazlara elektrik sağlanması işlemi gerçekleştirilir. Böylece elektrik kesintisi durumlarında cihazlar etkilenmez ve aynı şekilde çalışmaya devam ederler.
UPS cihazları çoğunlukla sunucu odalarında kullanılır. Bu cihazların kullanım amacı cihazların zarar görmesine engel olmak ve iş kesintilerinin önüne geçmektir. Bunun yanında kullanıcıların verilerinin kaybolmasına engel olma özelliği de bulunur.
UPS Kullanımının Önemi
Bazen kesintisiz güç kaynağı kullanımı oldukça önemli bir konudur. Bu açıdan UPS kullanımının önemi oldukça fazladır.
UPS bağlı olduğu cihazların ani güç dalgalanmalarına ya da şebeke sorunlarına karşı koruma özelliğine sahiptir. Elektrik kesintisi gibi problemlerin olması halinde cihazlarda herhangi bir hasar oluşmaması adına yeterli bir zaman sağlarlar.
Elektrik kesintisi, şebeke sorunları, ani voltaj dalgalanmaları gibi beklenmeyen durumlarda kesintisiz güç sağlama özelliğine sahiptir. Böylece elektrik kesintisi olması halinde ver kaybı ya da iş kaybı gibi istenmeyen durumlar söz konusu olmayacaktır.
Elektrik kesintisine duyarlı işlemler bazı cihazlar için son derece önemlidir. Bu bağlamda bu cihazlarda UPS cihazlarının kullanımı gerekir. Hastane gibi acil durum hizmetleri veren yerlerde güç kaybı sorunlarının yaşanması ciddi durumlara neden olur. UPS kullanımı bu tarz durumlarda güvenlik açıklarının azalmasına yardımcı olacaktır.
UPS kullanımı iş sürekliliği bakımından son derece önemlidir. İşletmelerde iş sürekliliği açısından kritik sistemlere ihtiyaç duyulur. UPS kullanımı işletmelerin çalışmalarını sürdürmelerini sağladığı için iş kesintilerinin de önüne geçer.
UPS veri merkezleri ya da sunucular gibi farklı sistemler için kullanıldığı zaman veri kayıplarının önlenmesini sağlarlar. Elektrik kesintisi sorunlarında bile bu sistemler rahatlıkla çalışır. Bu sayede verilerin kaybolmasının önüne geçilmiş olunur.
UPS İçerisindeki Bölümler Nelerdir?
UPS içerisinde bulunan bazı bölümler bir araya gelerek güç kaynağının oluşmasını sağlarlar. Bu bölümler şu şekildedir;
-Şebeke elektriğinin giriş bölümü AC girişi olarak isimlendirilir. Bu bölüm elektrik şebekesi ile UPS arasında bağlantı oluşturulmasını sağlar.
-Şebeke elektriğinin olmaması halinde UPS’in çalışması açısından batarya kullanımına ihtiyaç duyulur. Bu bataryalar UPS’de AC girişine bağlıdır ve şarj yöntemi ile depolanması sağlanır.
-Şarj cihazı UPS içerisinde bulunan bataryaların şarj edilmesinden görevli olan bölümdür. Bataryaların full şarj edilmesi UPS’in en iyi performans ile çalışmasına olanak tanır.
-Çıkış bölümü UPS cihazlara güç sağlar. Bu çıkışlar UPS’in çıkış kapasitesine bağlı olarak farklılık gösterir.
-İnventer AC girişinde elektriğin DC’ye dönüşmesini sağlar. DC güç bataryadan geçerek UPS çıkışına doğru inventör ile AC’ye dönüşür.
-UPS’in çalışmasının kontrol edilmesi açısından kontrol paneli kullanılır. Kontrol paneli batarya durumunu, UPS’in çalışma durumunu ve cihazların bağlantıları ile ilgili bilgi verme özelliğine sahiptir.
-Otomatik Voltaj Regülatörü şebeke voltajının yüksek ya da düşük olması halinde voltajın stabilize edilmesini sağlar. Bu durum cihazların doğru voltajda çalışmasını sağlarken bunun yanında düşük ya da düşük voltaj nedeniyle hasar görme durumlarının da önüne geçer.
UPS Çeşitleri Nelerdir?
UPS kaynakları kullanılmış oldukları alanlara bağlı olarak üç türdedir.
Online UPS
Bu tür double conversion UPS olarak geçer. Şebeke elektriğini sürekli bir şekilde alıp şarj ederek inventör yardımı ile AC’ye dönüştürür. Bu sayede cihazlara güç sağlama konusunda yardımcı olur. Böylece herhangi bir kesinti durumu söz konusu olmasa bile cihazlar sürekli olarak batarya gücü ile çalışmalarını sürdürür. Bu UPS çeşidi bu özelliği nedeniyle tam koruma sağlama özelliğine sahiptir. Yüksek seviyede güvenilirlik sunması ile bilinse de yüksek maliyetlidir ve bunun yanında çok daha fazla enerji tüketir. Online UPS hassas elektronik cihazlar ya da sunucular gibi yüksek kapasiteli olan cihazlar ile rahatlıkla kullanılabilir.
Online UPS şebeke gerilimlerinde herhangi bir dalgalanma ya da kesinti olması durumunda hızlı bir şekilde devreye girer. Bunun nedeni cihaz çıkışı sürekli olarak bir inventöre bağlıdır. Bu sebeple bu UPS türleri çoğunlukla en hızlı devreye giren türler olması ile bilinirler.
Off-Line UPS
Stand-by UPS ismi ile bilinen bu tür şebeke elektriği bulunması halinde direkt olarak şebeke elektriğini cihazlara sağlar. Şebeke elektriğinin kesilmesi durumunda yaklaşık 3-8 milisaniye gibi kısa sürelerde hızlıca devreye girer. Bu aşamada bataryaları kullanarak cihazlara güç sağlanmasına yardımcı olur. Bu UPS çeşidi daha az enerji tüketme özelliğine sahiptir. Bunun yanında diğer türlerden daha uygun fiyatlı olması ile dikkat çeker. Standby UPS DVD oynatıcı, modem, yazıcı gibi düşük kapasiteli cihazlar için çok daha uygundur.
Line-İnteractive UPS
Bu UPS çeşidi şebeke elektriğinin olması halinde bu elektriği doğrudan cihazlara iletme özelliğine sahiptir. Elektriğin kesilmesi halinde bataryalar yardımıyla cihazlara güç sağlanmasına yardımcı olur. Bunun yanında bu UPS otomatik voltaj regülatörü kullanarak şebeke voltajının düzenlenmesini de sağlar.
İlginizi Çekebilir:Online UPS ve Line (offline) UPS Arasındaki Fark Nedir?
UPS Uygulama Alanları
Kesintisiz güç kaynakları, çeşitli sektörlerde hayati bir rol oynamaktadır. Enerji kesilmesine taahmülü olmayan şirketler UPS kullanımı ile olası duruşların önüne geçer. UPS kullanımının olmazsa olmaz olduğu uygulamaları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Veri Merkezleri: Sunucular, ağ ekipmanları ve depolama sistemleri için elektrik kesintilerine karşı koruma sağlar.Sağlık Hizmetleri: Tıbbi görüntüleme cihazları, yaşamsal destek sistemleri ve laboratuvar ekipmanları için güvenilir enerji kaynağı sağlar.
Endüstriyel Uygulamalar: Üretim hatları, otomasyon sistemleri ve proses kontrolü için sürekli güç temin eder.
Telekomünikasyon: Baz istasyonları, anahtarlama merkezleri ve internet altyapısı için kritik enerji koruması sunar.
Finans: ATM’ler, bankacılık sistemleri ve ödeme terminalleri için güvenilir elektrik kaynağı sağlar.
UPS Bakımı
UPS sistemlerinin güvenilirliğini ve dayanıklılığını sağlamak için, çeşitli kritik bileşenlerin düzenli bakımını yapmak çok önemlidir. Aşağıda belirtilen konular altında bu bileşenlere daha yakından bakacağız:
1. UPS Bataryaları
UPS bataryaları, sistemin en hassas ve kolay yıpranan parçalarıdır. Batarya ömrü, depolama koşulları, çevresel sıcaklık, şarj/deşarj döngüleri ve kimyasal yapı gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Düzenli aralıklarla pil testleri yapılması ve gerektiğinde değiştirilmesi, UPS’in güvenilirliğini artırmak açısından hayati öneme sahiptir.
2. UPS Kondansatörleri
UPS kondansatörleri, elektrik enerjisini depolayan ve salan önemli parçalardır. Kondansatörlerin servis ömrünün sona ermesi belirlendiğinde zamanında değiştirilmesi gerekmektedir.
3. UPS Hava Filtreleri
Toz ve kirin UPS hava filtrelerine zarar vermesi durumunda aşırı ısınma riski oluşabilir ve sistem kapanabilir. Bu nedenle hava filtrelerinin periyodik olarak temizlenip değiştirilmesi son derece önemlidir.
4. UPS Bileşen Bağlantıları
Binalardan kaynaklanan titreşimler veya inşaat çalışmalarının neden olduğu sarsıntılar, UPS iç bağlantılarda sorunlara yol açabilir. Üç ayda bir termal tarama yapılması ve yılda bir mekanik kontrol ile gevşek bağlantılara müdahale edilmelidir.
5. Yedek Güç Kaynakları
UPS’in yedek güç kaynakları giriş voltaj dalgalanmalarına maruz kalabilir ve dolayısıyla aşırı ısınma riski oluşabilir. Düzenli kontroller sayesinde potansiyel sorunların önceden tespit edilerek çözüm bulunabilir.
UPS Bakım Programı
UPS’lerin güvenilir bir şekilde çalışabilmesi için, düzenli bakım ve test işlemlerini içeren kapsamlı bir bakım programının uygulanması önemlidir.
Üç Aylık Periyodik Bakım
Gevşek bağlantılar, yanık yalıtım veya diğer aşınma belirtilerinin görsel olarak kontrol edilmesi
Altı Aylık Periyodik Bakım
- Batarya ve kondansatörlerde sıvı kontaminasyonunun kontrol edilmesi
- UPS muhafazasının temizlenmesi ve vakumlanması
- HVAC ekipmanının ve sıcaklık/nem performansının kontrol edilmesi
Yıllık Periyodik Bakım
- Elektrik bağlantılarının termal taraması yapılması ve gerektiğinde sıkıştırılması
- Tam sistem testinin yapılması, pil deşarj testinin dahil olması
İki Yılda Bir Periyodik Bakım
Aktarma anahtarlarının, devre kesicilerin ve bakım by-pass’ların test edilmesi
UPS Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
UPS Nedir ve Neden Kullanılır?
Kesintisiz güç kaynağı (UPS), ana elektrik kaynağı kesildiğinde bağlı cihazlara acil güç sağlayan bir elektrikli cihazdır. UPS, gelen elektriği filtreleyerek ve dönüştürerek, hassas elektronik ekipmanları güç dalgalanmaları, kesintiler ve diğer elektrik sorunlarından korur. Bu sayede veri kaybı ve donanım hasarı engellenir.
UPS sistemleri güvenilir mi?
UPS (kesintisiz güç kaynağı) sistemi, bağlı cihazlara elektrik sağlarken kendi dahili bataryasını şarj eder ve güç sorunlarından korur. Bir kesinti oluştuğunda, UPS, batarya gücünü kullanarak bağlı cihazların belirli bir süre çalışmasını sağlar. Bu süre, batarya boyutu, güç değeri, verimlilik, sıcaklık ve kullanım ömrü gibi faktörlere bağlıdır. Eğer kesinti süresi batarya kapasitesinden fazla olursa, bilgisayarlar veri kaybını engellemek için otomatik olarak kapanabilir. Daha uzun süreli kesintiler için ise ağ ve kritik görevler için kullanılan UPS sistemleri saatlerce çalışma imkanı sunabilir veya yedek jeneratörlere başvurabilir. Jeneratör devredeyken bile UPS sistemleri elektrik akımını bağlı ekipmana ulaştırmadan önce filtreleme işlemine devam eder.
UPS Sistemlerinin Faz Yapıları
UPS'lerin faz yapısı, UPS'in alıp aktardığı elektrik fazlarının sayısını belirtir. Elektrik dağıtım şirketleri, elektriği en etkili şekilde uzun mesafelere taşımak için üç fazlı güç üretir. Büyük güç tüketenler, büyük veri merkezleri, endüstriyel üretim ve hastaneler gibi uygulamalar için bu üç faz gücü korunur ve üç fazlı UPS gerektirir. Daha küçük güç tüketenler ise konutlar, ofis binaları ve çoğu okul için gücü tek faza dönüştürür.
UPS sistemlerinin koruma özellikleri
Kendi içinde aşırı gerilim koruması ve gürültü engelleme özellikleri bulunan UPS sistemleri, elektronik ekipmanları geçici voltajlardan ve elektromanyetik/radyo frekansı parazitlerinden (EMI/RFI) gelen hat gürültüsünden kapsamlı bir şekilde korur. Bu durum, ek bir aşırı gerilim koruyucuya ihtiyaç duymadan kurulumu kolaylaştırır ve alan tasarrufu sağlar. Tüm bu özellikleri tek bir pakette sunan bir UPS sistemi, değerli ekipmanların güç kaynaklı zararlardan korunması için maliyet etkin ve verimli bir çözüm sunar.
Kesintisiz güç kaynağı (UPS) sistemleri, dijital çağda kritik öneme sahip olan güç koruma çözümleridir. Elektronik cihazları voltaj dalgalanmaları ve diğer güç sorunlarından koruyarak, veri akışını, sistemleri ve iş faaliyetlerini kesintisiz bir şekilde sürdürmeye yardımcı olurlar. Doğru UPS seçimi yapmak, düzenli bakım ve izleme sağlamak kurumların güç güvenliğini sağlamak için büyük önem taşır. UPS sistemleri, günümüzdeki ve gelecekteki enerji yönetimi zorluklarına çözüm sunmaktadır.
